3 rail systeem

Marian

New member
Hallo, Ik ben nieuw op dit forum. Ik ben onlangs begonnen met het oppoetsen van de trix-trein uit mijn jeugd (jaren '50-'60) en vroeg me af hoe er twee treinen onafhankelijk van elkaar op het 3-railsysteem kunnen rijden. Je sluit de middenrail aan als min of massa en de beide buitenrails als plus. OK, beide treinen rijden. Maar nu laat ik een van de treinen achteruit rijden. Voor zover ik weet worden dan plus en min omgewisseld, zodat de motor andersom draait. Voor deze trein wordt midden rail dan plus en buitenrail min. Theoretisch gevolg: kortsluiting op middenrail en/of trein twee rijdt niet vanwege plus op middenrail en plus op andere buitenrail.
Kan iemand me vertellen of mijn theorie klopt en zo niet, hoe het dan wel werkt?
 

GND

Well-known member
Hallo Marian,

Dat is een hele goede vraag. Ik begrijp je gedachtengang.

Eigenlijk is het simpel, maar het simpel uitleggen, dat vind ik lastig, maar ik probeer het toch.

Je hebt twee trafo's.
Trafo 1 is aangesloten op de rechter railstaaf en de midden rail
Trafo 2 is aangesloten op de linker railstaaf en de midden rail
De 12 volt (trafo tegelaar bijna op maximaal) die uit de trafo komt is een verschilspanning tussen de rode en blauwe aansluiting.
De twee trafo's delen de middenrail, maar het zijn verder twee gescheiden circuits.

Het kan zijn dat trafo 1 een spanningsverschil van +12 volt heeft en trafo 2 op achteruit staat met een spanningsverschil van - 12 volt.
De ene trein rijdt vooruit en de andere achteruit. In dit geval kan er tussen de twee buitenrailstafen een verschilspanning staan van 24 volt (12 volt + naar 12 volt -) Er komt pas kortsluiting als je de rechter en linker railstaaf met elkaar verbindt.

Toen ik vroeger nog een nog thuis woonde had ik zelfs een andere set-up.
De middenrail en de rechter railstaaf was voor de gelijkspanning (tussen de rode en blauwe klem van de trafo) om de locomotief mee te besturen.
De middenrail en de linker railstaaf was via een schakelaar aangesloten op de witte en zwarte klem van de trafo en leverde wisselspanning waarop de wagonverlichting werkte.

Ik hoop dat dit verduidelijking geeft. Zo niet, blijf vragen !

Groet

Willem (a.k.a. GND)
 

Marian

New member
Dank je wel Willem voor dit uitgebreide en voor mij toch wel duidelijke antwoord. Ik neem aan dat dit geldt voor iedere transformator en niet alleen voor de Trix-trafo's. Ik ben nl. van plan een eigen trafo te bouwen met meerdere stroomuitgangen.

Groet, Marian
 

GND

Well-known member
Dank je wel Willem voor dit uitgebreide en voor mij toch wel duidelijke antwoord. Ik neem aan dat dit geldt voor iedere transformator en niet alleen voor de Trix-trafo's. Ik ben nl. van plan een eigen trafo te bouwen met meerdere stroomuitgangen.

Groet, Marian
Hallo Marian,

In principe geldt het verhaal voor iedere trafo met een gescheiden transformator spoel.
Indien je op dezelfde trafospoel meerdere aftakkingen hebt, hebben we een ander verhaal.

Je wilt zelf bouwen, hartstikke leuk, ik heb zelf een 20 ampère regelbare voeding gebouwd.
Uiteindelijk was dat duurder dan een kant-en-klare voeding kopen.
Op marktplaats staan regelmatig Trix trafo's te koop.

Succes !

Met vriendelijke groet,

Willem (a.k.a. GND)
 

Marian

New member
Ik heb 3 overbodige 19 volt voedingen (2-3 ampère) van oude laptops in mijn 'rommeldoos' gevonden en in oude elektuurs (jaren '80) een aantal schakelingen voor treinregelaars. Met een spanningsregelaar kan ik de spanning terugbrengen tot 12 volt. Ik begin met één regelaar en ga kijken hoe dat werkt. Een aantal van de gevonden treinregelaars werkt met PWM, zodat je de treinen langzaam op kunt laten trekken.
Ik denk er dus over om alle drie die laptopvoedingen te gebruiken, dan heb ik dus in feite drie aparte trafo's. Omdat ik nog een heleboel oude IC-tjes heb liggen, worden de kosten voor mij minimaal en ik wil iets meer kunnen dan de treinen alleen maar voor- en achteruit laten rijden. Ik moet straks ook nog alle wissels (5 handbediening en 5 met relais) aan gaan sturen, dus er is voorlopig nog genoeg te doen. En dan te bedenken dat de baan nog niet eens opgebouwd is, alleen de opklapbare plaat met holle ruimte voor de bedrading is nu klaar.....

Groet, Marian
 

GND

Well-known member
PWM, daar kun je inderdaad de analoge treinen mooi langzaam mee laten rijden.

Niet iedere gelijkstroommoter kan er tegen. De Trix Permamotor zou er tegen moeten kunnen.

Voor de overige lezers die misschien PWM niet kennen; PWM, Pulse Width Modulation, staat verklaart op op de website van Leon van Perlo, de man achter het Dinamo systeem.

Op dezelfde site van VPEB staat ook een interresante hulpschakeling om wisseling van de rijlichten aan te sturen bij gebruik van PWM.
 

Marian

New member
Ik leer hier iedere dag bij. Vooral die verlichtingsschakeling lijkt me interessant. Die hele site trouwens. Ik kan voorlopig wel vooruit.
 

te35-37

Well-known member
Hallo Marian,
Een tijdje geleden stond er in het Trix Express Magazine een artikel van Ed Kegge , waarin hij uitlegde dat die schakeling met 2 verschillende trafo's naar de zelfde rails, zoals hier aangegeven, ook problemen kan geven: dat het voltage te hoog wordt. Je moet zorgen dat de nul van de aanvoerstroom steeds op de zelfde kant van de trafo uitkomt als ik mij goed herinner.
Misschien weer een ander nog wat meer daarover.
Succes ermee.
Eric
 

GND

Well-known member
Hallo Marian,
Een tijdje geleden stond er in het Trix Express Magazine een artikel van Ed Kegge , waarin hij uitlegde dat die schakeling met 2 verschillende trafo's naar de zelfde rails, zoals hier aangegeven, ook problemen kan geven: dat het voltage te hoog wordt. Je moet zorgen dat de nul van de aanvoerstroom steeds op de zelfde kant van de trafo uitkomt als ik mij goed herinner.
Misschien weer een ander nog wat meer daarover.
Succes ermee.
Eric
Hoi Eric,

Dat klopt als je twee trafo's op de zelfde aansluiting zet.
Indien trafo 1 op de linker buiten rail en de middenrail is aangesloten en trafo 2 op de rechter buitenrail en de middenrail is aangesloten, dan gaat het goed, maar dan moet je geen keerlus hebben zonder isolatie.
Als je de tekeningen van die Marco eerder in dit draadje heeft geplaatst volgt, dan zal het goed moeten gaan.

Het andere was het aansluiten van de wisselspanninguitgang ( de witte en de zwarte aansluiting) van de trafo, deze moet je niet aansluiten aan een andere trafo, want die ander trafo kan dan van de 14 volt wisselspannning weer 230 volt maken en als dan de stekker van die tweede trafo los logt, staat er toch een hoge spanning op die stekker.
 

te35-37

Well-known member
Hallo Willem,
Dank voor deze belangrijke aanvulling en uitleg.
Wij hebben in ons huis meestal 237 volt en pieken van 242!

Groeten,
Eric
 

GND

Well-known member
Vroeger waren de marges voor nominale spanning -10% tot +6 %
(Bij 230V nominaal is dat 207 tot 244 V)
Echter sinds enige jaren is heb -10% tot +10 % en dan kun je alles tussen 207 V en 253 V voor de spreekwoordelijke kiezen krijgen.
Door alle zonnepanelen heb je bij zonnig weer het verschijnsel van spanningsopdrijving en met +6% van de nominale spanning ging dat niet meer.
Ik ga nog al eens op pad met een Hioki PW3198 analyzer om dit soort verschijnselen van spanningsopdrijving vast te stellen.
 

te35-37

Well-known member
Verschillende keren draaide ik hier thuis een ledlamp in : die brandde minder dan een seconde: alleen een lichtflits en dat was het dan.. Werd ons te prijzig..dan maar geen led. Hoorde dat die 230 als maximum hebben.
 
Laatst bewerkt:

te35-37

Well-known member
Wat een mooi sporenplan en heeeel veeel en ook lange opstelsporen. Zeer instructief filmpje heb je gemaakt. Hanidg om eerst die lucht/achtgergrond te plaatsen.
Op onze zolder ben ik nog in het stadium van isolatieplaten monteren...
Eric
 
Bovenaan